Przemiany gazowe
Przemianą gazu doskonałego
nazywamy proces zachodzący dla stałej masy gazu. W wyniku procesu zmianie ulegają pewne parametry stanu gazu, przy czym jeden z parametrów pozostaje stały.Przemiana izotermiczna
Podczas tej przemiany temperatura gazu nie zmienia się(T=const).Prawo Boyle'a-Mariotte'a
Dla danej stałej masy gazu iloczyn jego ciśnienia i objętości jest wielkością stałą.Izoterma
to dowolna zależność właściwości układu fizycznego otrzymana przy stałej temperaturze. Przykładem izotermy jest krzywa przedstawiająca zależność ciśnienia od objętości gazu dla ustalonej temperatury, czyli przemiana izotermicznaWykresy przemiany izotermicznej
w układach współrzędnych przedstawiają izotermyp-V,
p-T
V-T
I zasada termodynamiki
dla przemiany izotermicznej przybiera postać:Przykładem takiej przemiany jest bardzo powolne sprężanie gazu w naczyniu o ściankach dobrze przewodzących ciepło (temperatura gazu jest wówczas równa temperaturze otoczenia).
Przemiana izobaryczna
Podczas tej przemiany ciśnienie gazu nie ulega zmianie (p=const)
Prawo Guy-Lusaca:
Dla danej stałej masy gazu iloraz jego objętości i temperatury bezwzględnej jest wielkością stałą.
Izobara
to dowolna zależność właściwości układu fizycznego otrzymana przy stałym ciśnieniu. Przykładem izobary jest krzywa przedstawiająca zależność ciśnienia od objętości gazu dla ustalonego ciśnienia, czyli przemiana izobarycznaWykresy przemiany izobarycznej
w układach współrzędnych przedstawiają izobaryp-V
p-T
V-T
I zasada termodynamiki dla przemiany izobarycznej przybiera postać:
Przykładem takiej przemiany jest ogrzewanie gazu w szczelnym naczyniu, które zamknięte jest ruchomym tłokiem mogącym się swobodnie przesuwać.
Praca w przemianie izobarycznej
Pole powierzchni pod wykresem przemiany w układzie
p-V
ma sens fizyczny pracy wykonanej przez gazPrzemiana izochoryczna
Podczas tej przemiany objętość gazu nie ulega zmianie (V=const)Prawo Charlesa:
Dla danej stałej masy gazu iloraz jego ciśnienia i temperatury bezwzględnej jest wielkością stałą.Izochora
to dowolna zależność właściwości układu fizycznego otrzymana przy stałej objętości. Przykładem izochory jest krzywa przedstawiająca zależność ciśnienia od objętości gazu dla ustalonej objętości, czyli przemiana izochorycznaWykresy przemiany izochorycznej w układach współrzędnych przedstawiają izochory
p-V
p-T
V-T
I zasada termodynamiki dla przemiany izochorycznej przybiera postać:
W przemianie izochorycznej objętość nie ulega zmianie, więc gaz nie wykona pracy. Dochodzi do wymiany ciepła. Przykładem takiej przemiany jest ogrzewanie gazu w szczelnie zamkniętym naczyniu, zbudowanym z materiału o bardzo małej rozszerzalności cieplnej.
Ciepło właściwe i molowe
Ciepło właściwe
informuje, jaka ilość ciepła należy dostarczyć substancji o masie 1kg, aby zwiększyć jej temperaturę o 1 KCiepło molowe
informuje, jaka ilość ciepła należy dostarczyć jednemu molowi gazu, aby go ogrzać o 1 KCiepło molowe przy stałym ciśnieniu i objętości
Jeżeli gaz ogrzewany jest przy stałym ciśnieniu, to mówimy o cieple molowym przy stałym ciśnieniu. Gdy ogrzewany jest przy stałej objętości to mówimy o cieple molowym przy stałej objętości. Dal tego samego gazu zachodzi związek miedzy jednym a drugim ciepłemDla ciepła właściwego powyższy związek będzie mieć postać
Przemiana adiabatyczna
Podczas tej przemiany gaz nie wymienia ciepła z otoczeniem (Q=const)Wykresem przemiany adiabatycznej w układzie p-V jest adiabata, która przypomina izotermę, ale jest bardziej stroma.